Veel ondernemers zijn betrokken bij verenigingen en zitten vaak in het bestuur. Wat is raadzaam om te bewaken en goed te (laten) regelen op aansprakelijkheidsgebied? Hoe voorkomt u gedoe?
Wat is er verplicht?
Een vereniging kent verschillende organen, in ieder geval een bestuur en een algemene ledenvergadering (ALV).
- Bestuur
Het bestuur bestuurt de vereniging en vertegenwoordigt de vereniging in en buiten rechte. Het bestuur moet hierbij handelen binnen de wettelijke en statutaire bevoegdheden. - ALV
De ALV houdt toezicht op de vereniging en heeft daarnaast een aantal belangrijke wettelijke of statutaire taken.
Tip: In plaats van een ALV zijn er ook andere vormen van vertegenwoordiging van de leden mogelijk, bijv. regionaal of per onderdeel. Het gaat erom dat alle leden vertegenwoordigd zijn. - Overige organen
Een vereniging kan naast een bestuur en een ALV nog andere organen hebben, bijv. een raad van commissarissen (RvC).
Wat zijn precies de bevoegdheden?
Hoogste macht in de vereniging.
Een vaak gehoorde opvatting is dat de ALV de ‘hoogste macht’ in de vereniging is. Dit is onjuist. Alle organen in de vereniging hebben ieder hun eigen bevoegdheden. Er is niet één orgaan dat ‘de baas’ is in de vereniging.
Bestuurders benoemen en ontslaan.
Wel is het zo dat de ALV bestuurders benoemt en ontslaat en daarmee een flinke vinger in de pap heeft. De ALV mag echter niet de vereniging besturen of meebesturen.
Goedkeuring van het beleid en décharge van het bestuur.
Verder is het totale beleid van de vereniging, inclusief het financiële beleid, onderworpen aan de goedkeuring van de ALV.
Tip: Wordt het beleid goedgekeurd, dan verleent de ALV décharge aan het bestuur. Zorg dat de décharge schriftelijk is vastgelegd in de notulen van de vergadering.
Belangrijke aspecten aansprakelijkheid
De vereniging is aansprakelijk voor de verplichtingen die de vereniging aangaat. Een vereniging is immers zelfstandig drager van rechten en plichten. Toch kan het gebeuren dat een bestuurder aansprakelijk wordt gesteld. Persoonlijke aansprakelijkstelling van het bestuur of van een bestuurder zal te maken hebben met het niet behoorlijk vervullen van de taak als bestuurder.
Aansprakelijkheid bestuurders.
In het Burgerlijk Wetboek (art. 2:9 BW) is de aansprakelijkheid van bestuurders vastgelegd. In beginsel is de aansprakelijkheid voor bestuurders van profit- en non-profitrechtspersonen gelijk. De antimisbruikwetgeving (een verzwaring van de bestuurdersaansprakelijkheid) is echter niet van toepassing op non-profitverenigingen.
Behoorlijk bestuur
Wat zegt de wet hierover?
Artikel 2:9 van het Burgerlijk Wetboek verplicht bestuurders tot ‘behoorlijk bestuur’ over de vereniging. In de wet staat niet precies wat ‘behoorlijk bestuur’ is. Een sluitende definitie van behoorlijk bestuur is daarom niet te geven. Vaak blijkt achteraf pas dat het beleid onbehoorlijk was, bijv. tijdens een procedure, maar dan is het te laat.
Boekhoudplicht bewaken.
In de praktijk blijkt het niet voldoen aan de boekhoudplicht een belangrijke oorzaak van persoonlijke aansprakelijkheid.
Let op: Veel aansprakelijkheidsclaims worden ingesteld bij het faillissement van een vereniging.
Persoonlijke aansprakelijkheid.
De sanctie op het niet-behoorlijk besturen van de vereniging, is persoonlijke aansprakelijkheid van het bestuur of een bestuurder.
Let op: Een bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering ‘helpt’ (dekt) vaak niet bij onbehoorlijk bestuur.
Oriënteer uzelf op de rechten en verplichtingen die u heeft als (toekomstig) bestuurder. Check of de administratie op orde is en of de vereniging een bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering heeft. Bewaak dat de décharge van het bestuur steeds goed schriftelijk is genotuleerd.
Wilt u meer weten over de aansprakelijkheid van bestuurders binnen een vereniging. Neem contact op met uw accountmanager, hij helpt u verder.
Meer weten?