WAT ALS DE DGA OVERLIJDT?

Wat zijn de gevolgen voor de BV als de directeur-grootaandeelhouder (dga) overlijdt? Blijft de BV dan voortbestaan? Naar wie gaan de aandelen? Hoe zit het met de continuïteit van de onderneming? 

Een BV is juridisch een afzonderlijke (rechts)persoon. Wanneer de aandeelhouder overlijdt, betekent dat niet het einde van de BV. De vragen die moeten worden beantwoord zijn:  

• Wie worden de nieuwe aandeelhouders? 

• Wie geeft leiding aan de onderneming van de BV?  

• Wie stippelt het beleid uit en wie neemt de beslissingen? 
   

WIE WORDEN ER AANDEELHOUDER? 

Na overlijden van de dga zijn de hiernavolgende 3 situaties denkbaar. 

1. Testament
   Meestal is er een testament van de overleden dga. In dat geval worden de erfgenamen in het testament aangewezen. In het testament wordt dan ook geregeld wie de aandelen van de BV verkrijgt. Het is ook mogelijk dat in het testament staat dat de gehele nalatenschap aan de echtgenoot van de dga wordt toebedeeld (onder het ‘oude’ recht van voor 1 januari 2003 werd dat een ‘ouderlijke boedelverdeling’ of ‘langstlevende testament’ genoemd). Let op. Deze ‘oude’ testamenten zijn nu nog steeds gewoon rechtsgeldig! De echtgenoot van de dga wordt daardoor enig aandeelhouder van de BV. Ook kunnen de aandelen van de BV in het testament als legaat worden toegekend aan een legataris. In dat geval wordt hij de enige aandeelhouder. En weet: de ‘legataris’ hoeft niet per definitie ook erfgenaam te zijn! 

2. Geen testament, gehuwd met/zonder kinderen
    Als de dga overlijdt zonder testament met achterlating van echtgenoot en kinderen, dan wordt de gehele nalatenschap op basis van de wettelijke regels toegedeeld aan de echtgenoot van de dga (‘wettelijke verdeling’). Die verkrijgt daardoor alle aandelen van de BV. Dat is ook het geval als de overleden dga geen kinderen had. Dan is de echtgenoot de enige erfgenaam en wordt daardoor de enige eigenaar van de nalatenschap (inclusief de aandelen). De kinderen krijgen een niet-opeisbare vordering op hun langstlevende ouder. 

3. Geen testament, ongehuwd en geen kinderen
   Had de dga geen testament en was hij bij zijn overlijden ongehuwd zonder achterlating van kinderen, dan moet worden uitgezocht wie zijn erfgenamen zijn. Dat kunnen zijn: broers en zussen, ooms en tantes of (achter)neven en (achter)nichten. Ook moet worden uitgevist wie voor welk deel erfgenaam wordt. De BV-aandelen komen toe aan de erfgenamen, ieder voor zijn of haar deel. In de praktijk is dat een (langdurig) uitzoekwerk! 
    

STATUTEN BV 

Naast een testament is het ook belangrijk om na te gaan wat er in de statuten van de BV staat. Daarin kan niet geregeld worden wie er na een overlijden van een aandeelhouder de aandelen erft. Maar meestal staat in de statuten wel dat - als er meer dan één aandeelhouder is - degene die de aandelen uit een erfenis verkrijgt, de aandelen moet aanbieden aan de andere aandeelhouder(s). Er zal ook vastgelegd zijn hoe en door wie de waarde moet worden vastgesteld.  

Directie
In de statuten kan ook worden geregeld op welke wijze wordt voorzien in het bestuur als de dga overlijdt. Zo kan bijv. aan een onafhankelijke derde de bevoegdheid worden toegekend om een bestuurder te benoemen. 
 

AANDEELHOUDERSOVEREENKOMST 

Heeft een BV meerdere aandeelhouders, dan kan er in aanvulling op de statuten een aandeelhoudersovereenkomst worden opgesteld. Daarin worden afspraken vastgelegd over bijzondere situaties, zoals langdurige ziekte en bestuursopvolging in geval van overlijden. Ook is het mogelijk om vast te leggen dat andere aandeelhouders het recht hebben om uw aandelen over te nemen van de wettelijke erfgenamen. 
 

AANDEELHOUDERSVERGADERING 

Als eenmaal de nieuwe aandeelhouder of aandeelhouders bekend zijn, moet er zo snel mogelijk een vergadering van aandeelhouders bijeen worden geroepen. Op die vergadering moet er een nieuwe directeur worden benoemd die de leiding van het bedrijf overneemt. Is er slechts één nieuwe aandeelhouder, dan kan worden volstaan met een schriftelijk vastgelegd besluit. Uiteraard mag een aandeelhouder zichzelf tot nieuwe directeur benoemen (de nieuwe dga) 

Handelsregister
De nieuwe directeur moet zo snel mogelijk worden ingeschreven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel en de overleden dga moet worden uitgeschreven. Na inschrijving van de nieuwe directeur kan deze leidinggeven aan het bedrijf. Voor een contractspartij is dan duidelijk wie er namens de BV mag tekenen of betalen! 
 

Met een testament kan worden geregeld wie de erfgenamen zijn en wie de aandelen van de BV verkrijgt. Heeft een BV meerdere aandeelhouders, dan staat er vaak in de statuten van de BV dat de aandelen moeten worden aangeboden aan de andere aandeelhouder(s). Benoem de nieuwe directeur als opvolger zo snel mogelijk in een aandeelhoudersvergadering en schrijf deze in het Handelsregister in.