SAMENLOOP VAN DE FRANCHISE- EN DE HUUROVEREENKOMST

Franchising speelt in veel branches. In het geval van franchising is er vaak ook een huurovereenkomst tussen de franchisegever en de franchisenemer. Het maken van goede afspraken is erg belangrijk ter voorkoming van problemen, zeker wanneer een partij één of beide overeenkomsten wil beëindigen.  
 

TWEE APARTE OVEREENKOMSTEN: FRANCHISE EN HUUR 

Franchise- en huurovereenkomst
Franchising komt in veel branches voor, vooral in de detailhandel in food en non-food en in de zakelijke dienstverlening. In veel gevallen wordt de franchisenemer tevens huurder of onderhuurder van de franchisegever. Dit kan problemen opleveren als de franchisegever de franchiseovereenkomst met de franchisenemer wil beëindigen, bijv. omdat bepaalde omzetdoelen niet worden gerealiseerd of omdat de franchisenemer de gemaakte afspraken niet nakomt (wanprestatie).  

Geen gelopen race?
Als de franchisegever verder wil met een andere franchisenemer, zal hij weer willen beschikken over het pand, maar zeker in het geval van een middenstandsbedrijfsruimte (290) is het beëindigen van de huurovereenkomst met de (ex-)franchisenemer zonder diens instemming nog geen gelopen race. Het komt ook voor dat de franchisegever na ontbinding de franchisenemer aan de overeenkomst wil houden, bijv. omdat er geen nieuwe kandidaat is, terwijl de franchisenemer juist van de huurovereenkomst af wil. Kortom: er kunnen meerdere redenen zijn waarom de ene partij de huurovereenkomst zou willen beëindigen en de andere partij juist niet.  
 

IEDER HUN EIGEN REGELS 

Twee overeenkomsten
De problemen ontstaan omdat het gaat om 2 aparte overeenkomsten met ieder hun eigen regels. Wanprestatie binnen de franchiserelatie levert daardoor geen geldige reden op voor ontbinding van de huurovereenkomst voor het bedrijfspand.  

Rechtspraak
De rechtspraak gaat ervan uit dat beide overeenkomsten naast elkaar bestaan en dat alleen bepalingen die volstrekt niet met elkaar verenigbaar zijn, buiten werking kunnen worden gesteld. Bepalingen van dwingend recht (denk aan die van de 290-bedrijfsruimte) kunnen alleen in zeer uitzonderlijke gevallen buiten werking worden gesteld. De franchisewetgeving (sinds 1 januari 2021) biedt geen oplossing voor de problemen die kunnen ontstaan bij samenloop tussen de huur- en de franchiseovereenkomst.  
 

MOGELIJKE OPLOSSINGEN 

Zo kan het wel
In de praktijk weten partijen zich vaak wel te behelpen met het in meer of mindere mate koppelen van de beide overeenkomsten. Volgens de geldende rechtspraak mogen de franchisegever en de franchisenemer met elkaar afspreken dat wanprestatie binnen de ene overeenkomst, ook automatisch wanprestatie binnen de andere overeenkomst betekent. Dit biedt een oplossing bij wanprestatie, maar niet per definitie als een van beide overeenkomsten wordt ontbonden om een andere geldige reden.  

Via kantonrechter
Een andere mogelijkheid is om bij de kantonrechter een verzoek in te dienen om te mogen afwijken van dwingendrechtelijke bepalingen die gelden voor de 290-bedrijfsruimte. Kantonrechters zijn veelal terughoudend, met name in gevallen dat de afwijking (nagenoeg) uitsluitend voordelig is voor de verhuurder/franchisegever. Een bepaling dat de huurovereenkomst altijd kan worden beëindigd bij beëindiging van de franchiserelatie, ook buiten gevallen van wanprestatie, kan niet op goedkeuring van de rechter rekenen.  
 

Weet dat in geval van franchising er, naast de franchiserelatie, ook vaak een (onder)huurrelatie is. Vanwege de aparte regels voor franchise en bedrijfshuur is het belangrijk om binnen de (wettelijke) mogelijkheden goede afspraken te maken over de beëindiging van één of van beide overeenkomsten.