LAAT DE HOND OF KAT GOED VERZORGD ACHTER

Na het overlijden van “het baasje” blijft het huisdier vaak onverzorgd achter. De vraag is dan wie zich over het dier gaat ontfermen. U kunt dat in uw testament goed regelen. Wat wordt bedoeld met een testamentaire last? Wat als die niet wordt nagekomen? Wat is raadzaam om te doen en goed om te weten?
 

NIETS GEREGELD VOOR HET HUISDIER

Trees is weduwe. Voor de gezelligheid heeft ze een hond gekocht genaamd Rex. Ze vraagt zich af wie er voor Rex gaat zorgen als ze zou overlijden. Ze heeft een zoon en een dochter, maar die hebben geen belangstelling. Wordt er niets geregeld, dan is het de vraag waar Rex terechtkomt. In het slechtste geval is dat in het asiel of krijgt hij een spuitje om in te slapen. 
 

TESTAMENTAIRE LAST

Om dat te voorkomen, kan Trees een testament maken waarin een last wordt opgenomen voor haar beide erfgenamen (haar zoon en dochter). Een testamentaire last is een verplichting die een erflater (Trees) oplegt aan één of meer erfgenamen of legatarissen. De verplichting kan worden opgenomen ten behoeve van de erflater, van een andere persoon of in het algemeen belang. 
 

LAST WORDT NIET UITGEVOERD

Een testamentaire last kan, de term zegt het al, behoorlijk lastig zijn. De erfgenaam op wie de last rust kan in de verleiding komen om de last voor het gemak maar even te vergeten. De erflater die de last heeft opgelegd is immers inmiddels overleden en kan niet meer controleren of de last ook daadwerkelijk wordt uitgevoerd.
 

SANCTIE: RECHT ALS ERFGENAAM VERVALT

Als de last door een erfgenaam niet wordt uitgevoerd, kan dit ertoe leiden dat zijn recht als erfgenaam vervallen wordt verklaard. Hij kan dan geen aanspraak meer maken op (zijn deel van) de erfenis. Het verzoek tot vervallenverklaring kan bij de rechter worden ingediend door iedere onmiddellijk belanghebbende. Dat is iedereen die als ‘lastbevoordeelde’ belang heeft bij de uitvoering van de last.
 

MORELE VERPLICHTING

En daar schuilt voor Trees (en voor Rex!) meteen het addertje onder het gras. Want het begrip ‘onmiddellijk belanghebbende’ moet strikt worden uitgelegd. Rex is geen persoon die als onmiddellijk belanghebbende kan worden beschouwd. Juridisch gezien kan hij niet voor zijn eigen recht opkomen. De last die Trees in haar testament heeft opgenomen, moet daarom worden beschouwd als een zware morele verplichting voor haar kinderen om Rex te verzorgen na haar overlijden. Dat kan door niemand worden afgedwongen.
 

LAST VOOR EXECUTEUR WERKT BETER

Het zou beter zijn als Trees in haar testament een executeur benoemt aan wie de last wordt opgelegd. Als Trees duidelijk aan hem uitlegt wat de bedoeling is, kan deze executeur na haar overlijden bekijken op welke wijze Rex het beste wordt verzorgd. Dat kan bij een van de erfgenamen zijn. Maar als die daar geen zin in hebben, kan de executeur ook een andere verblijfplaats zoeken waar Rex liefdevol wordt verzorgd. Dat heeft meer kans van slagen dan wanneer deze taak wordt overgelaten aan twee onwillige erfgenamen.
 

WIJZIGEN OF OPHEFFEN VAN DE LAST

Als een last té bezwaarlijk is om uit te voeren, kan degene op wie de last rust (erfgenaam, legataris of executeur) aan de rechter vragen om de last te wijzigen of zelfs geheel op te heffen. De rechter zal dat verzoek toewijzen als het vanwege gewijzigde omstandigheden na het overlijden van de erflater niet meer mogelijk of gerechtvaardigd is om de last uit te voeren.

In een testament kan de verplichting worden opgenomen voor de erfgenamen om het huisdier van de erflater te verzorgen. Die verplichting is echter niet afdwingbaar en moet daarom alleen worden gezien als een morele verplichting. Het is beter om in het testament een executeur te benoemen aan wie de last wordt opgelegd.