ERFENIS NIET NAAR KOUDE KANT

Sinds 2018 geldt dat erfenissen, legaten en schenkingen automatisch privévermogen van het eigen kind zijn. Betekent dit nu dat een uitsluitingsclausule in het testament niet meer nodig is? In welke situaties speelt dit? Wat is goed om te bewaken en om goed te (laten) regelen? 

Huwelijk in gemeenschap van goederen
Teun is meer dan 10 jaar geleden getrouwd met Maaike. Voor hun huwelijk hebben ze geen huwelijkse voorwaarden opgesteld. Daardoor zijn ze getrouwd in gemeenschap van goederen. Ze zijn ieder voor de onverdeelde helft eigenaar van alle goederen die aan hen toebehoren, ongeacht op wiens naam deze goederen staan of door wie de goederen zijn verkregen. Dat geldt echter niet voor goederen die via schenking of bij testament als erfenis of legaat zijn verkregen en waarop de zogenoemde ‘uitsluitingsclausule’ (of ‘privéclausule’) van toepassing is verklaard.  

Ferdinand, de vader van Teun, is ernstig ziek. De kans bestaat dat hij niet lang meer te leven heeft. Teun is zijn enige erfgenaam. Dat betekent dat zijn gehele nalatenschap (de erfenis) naar Teun gaat. Ferdinand weet dat het huwelijk tussen Teun en Maaike niet echt goed is. Hij vreest dat de helft van zijn vermogen uiteindelijk bij Maaike belandt. Dat is het geval als Ferdinand overlijdt voordat Teun en Maaike zijn gescheiden.  
 

GOEDE REGELING VIA TESTAMENT  

Om dat te voorkomen, kan Ferdinand via de notaris een testament (laten) maken waarin een uitsluitingsclausule is opgenomen. Op basis daarvan behoren de goederen, die een erfgenaam verkrijgt, altijd tot diens privévermogen, ook al is hij getrouwd in gemeenschap van goederen. Bij echtscheiding hoeven deze goederen niet te worden verdeeld.  

Er wordt weleens gedacht dat een testament met uitsluitingsclausule niet meer nodig is, omdat per 1 januari 2018 de wettelijke regeling van het huwelijksvermogensrecht is gewijzigd. Vanaf deze datum behoren schenkingen, erfenissen of legaten die één van de echtgenoten verkrijgt, tot diens privévermogen, ook al zijn ze in gemeenschap van goederen getrouwd.  
 

UITSLUITINGSCLAUSULE IN TESTAMENT NOG STEEDS RAADZAAM 

Om 2 redenen blijft een uitsluitingsclausule in een testament toch raadzaam: 

1. De nieuwe wettelijke regeling geldt niet voor huwelijken die zijn gesloten vóór 1 januari 2018 (zoals het huwelijk van Teun en Maaike). 

2. De erfgenaam of begiftigde (Teun) kan zelf met zijn partner (Maaike) huwelijkse voorwaarden opstellen, waarbij zij afwijken van de nieuwe wettelijke regeling en waarbij ze de ‘oude’ gemeenschap van goederen overeenkomen. 
    

OP SAFE SPELEN MET EEN GOEDE TESTAMENTAIRE REGELING 

Door een uitsluitingsclausule in het testament op te nemen, wordt er ‘op safe’ gespeeld. De erfenis blijft altijd tot het privévermogen van het eigen kind behoren, ongeacht of hij voor of na 1 januari 2018 is getrouwd. Ook maakt het niet uit of er huwelijkse voorwaarden zijn opgesteld, waarbij een gemeenschap van goederen is overeengekomen. In dat geval gaat de uitsluitingsclausule in het testament vóór de huwelijkse voorwaarden. Mocht het zo zijn dat de koude kant warmer blijkt te zijn dan de warme kant (wat niet zelden het geval is!), dan zit de uitsluitingsclausule niet in de weg. Normaliter zal de koude kant dan in gelijke mate meeprofiteren van het vermogen dat als erfenis of schenking is overgegaan. 
 

Een uitsluitingsclausule (laten) regelen in het testament is nog steeds raadzaam. Hiermee blijft de erfenis altijd privévermogen van het eigen kind. Belangrijk hierbij is dat de uitsluitingsclausule altijd vóór eventuele huwelijkse voorwaarden gaat!